Gen voor nierschade bij diabetes ontdekt

[Jaike Douwes]

Gen voor nierschade bij diabetes ontdekt


Nederlandse, Duitse en Tsjechische onderzoekers hebben een gen geïdentificeerd dat is betrokken bij het optreden van nierschade bij diabetespatiënten. Hierdoor kunnen in de toekomst genetische tests worden ontwikkeld waarmee is na te gaan of een diabetespatiënt bij de 40 procent hoort die een verhoogd risico op nierschade heeft. Dit schrijven de onderzoekers in het augustusnummer van Diabetes, het blad van de Amerikaanse Diabetesvereniging.

Beeld: Phil

Professor Fokko van der Woude, werkzaam aan de Universiteit van Heidelberg, vond samen met onderzoekers, onder meer uit Leiden, dat het CNDP-1-gen op chromosoom 18 een essentiële rol speelt bij de vatbaarheid van diabetespatiënten voor nierschade. Dit gen codeert voor het enzym carnosinase dat het eiwit carnosine afbreekt.

Door bij 135 diabetespatiënten met nefropathie en 109 patiënten zonder nierschade het CNDP-1-gen te bekijken, vonden de onderzoekers dat drie verschillende typen van het gen voorkomen. Eén van deze varianten, bestaande uit de meeste basenparen, was geassocieerd met het optreden van nierschade. Deze variant is waarschijnlijk verantwoordelijk voor het optreden van nefropathie omdat hij het meest actief is. Mensen met deze variant produceren meer carnosinase en hebben als gevolg daarvan minder carnosine in hun bloed.


En juist carnosine lijkt een beschermend effect te hebben op de niercellen, toonden de onderzoekers vervolgens aan. In vitro bleken niercellen door hoge concentraties carnosine te worden beschermd tegen de nadelige effecten van een hoge bloedsuikerspiegel. In een klinische studie lieten de wetenschappers daarna zien dat bij diabetespatiënten zonder nefropathie de minder actieve vormen van het CNDP-1- gen voorkomen en dat de langere variant vooral voorkomt bij patiënten met nefropathie als gevolg van diabetes. \ <\< Twan van Venrooij



Diabetes 54 (8): 2320-7


Publicatie datum: 3-08-2005